პიროვნების ფსიქოლოგია

 პიროვნება-ეს არის ყოველი ადამიანის ინდივიდუმი.როგორც ცნობილია,ადამიანები პიროვნებებად არ იბადებიან, ისინი საზოგადოებაში ურთიერთობით ყალიბდებიან პიროვნებებად.

***
რატომ ვიღაცას უმართლებს ცხოვრებაში,ვიღაცა კი თავის ბედზე ნაწყენია?რატომ ხდება ,რომ ვიღაცა ბედნიერეა,სხვა კი მარცხს განიცდის?რა განსაზღვრავს წარმატების კრიტერიმუს ადამიანების ცხივრებაში?ადამიანის პიროვნება თუ გარემოებები? 
რათქმაუნდა,ორივე. თუმცა ერთს დანამდვილებით გეტყვით:ძლიერი და განვითარებული პიროვნება ნებისმიერ გარემოებაში უფრო ბევრ წარმატებას მოიპოვებს.ამიტომაც დღესდღეობით არსებობს უამრავი ტრენინგი ,სემინარი,კურსი.რომლებსაც აერთანებს ერთი თემა-პიროვნების ფსიქოლოგია,რომელიც
შეისწავლის ადამიანის პირობნებას და  პროცესებს,რომლებიც მასზე გავლენას ახდენენ.
წესით,თანამედროვე ფსიქოლოგია მაინც ვერ გვაძლევს პიროვნების ერთიან განსაზღვრებას.თუმცა,სპეციალისტები თანხდებიან იმაში,რიმ პიროვნრბა-ეს არის ერთობლიობა ხასიათის თვისებებისა,რომლებიც განსაზღვრავენ ადამიანის ქცევას,აზრებსა და გრძნობებს.ზოგიერთ თვისებებს ჩვენ ვიძენთ ცხოვრების მანძილზე,ზოგიერთი კი დაბადებიდანვე მოგვყვება,მაგ. ჩვენი ტემპერამენტი.
შეძენილი თვისებები ადამიანში ცვლილებებს იწვევს,ხელს უწყობს ადაპტაციას ცხოვრების გარემოებებთან.რაც უფრო იცვლებით და სრულყოფილები ხდებით,მით უფრო კარგია...თუმცა ადამიანი ყოველთვის უკეთესი მხრით არ იცვლება...პიროვნების "მიმართულება" დამოკიდებულია იმაზე,თუ როგორ უყურებს ადამიანი ცხოვრებაზე,მარცხდება თუ იმარჯვებს...

***
 ერთი ადამიანი -ერთი პიროვნება -ათასი როლი.


ადამიანი ასრულებს  სხვადასხვაგვარ სოციალურ როლს,იმისდა მიხედვით,თუ სად ან ვისთან იმყოფება.ოჯახი,მეგობრები,სამუშაო,უცნობი ადამიანები-ყველანი საბაბს გვაძლევენ ,რომ  რიგითი ნიღაბი ავიფაროთ.მაგ.,თქვენ შეგიძლიათ იყოთ დამოუკიდებელი,თვითდაჯერებული მეგობრებთან ერთად მაშინ როდესაც,ნახევარი საათის უკან იყავით უძლური და დამორჩილებული  სამსახურის უფროსის  წინ...
ჩვენს ცხოვრებაზე და როლებზე გავლენას ახდენენ ჩვენივე შესაძლებლობლები,მოტივაცია,ხასიათი,ტემპერამენტი და კიდევ ბევრი თვისებები,კარგი ან ცუდი მხარეები. გავიხსენოთ რომ პიროვნებად კი არ იბადებიან,არამედ ხდებიან...ასე რომ,მხოლოდ ჩვენზეა დამოკიდებული,შევძლებთ თუ არა ამ ცხოვრებაში წარმატებული ადამიანის როლი ვითამაშოთ...

წყარო
***

ტემპერამენტი-ეს არის თანდაყოლილი თვისება,რომელიც შეიძლება ცოტათი შეიცვალოს ცხოვრების განმავლობაში."კარგი" ან "ცუდი" ტემპერამენტი არ არსებობს,რადგანაც ყოველივე მათგანს აქვს თავისი როგორც დადებითი,ასევე უარყოფითი თვისებები.თითქმის არ არსებობს ისეთი ადამიანი,რომელიც ილუსტრირებს რომელიმე ტემპერემენტს  მისი სრული სახით.ადამიანებში, უმეტეს შემთხვევებში, ჭარბობს ერთი გარკვეული ტემპერამენტი,თუმცა მათ ახასიათებთ სხვა ტემპერამენტის თვისებებიც.

ტემპერამენტის ტიპები:


სანგვინიკი

  
გამოირჩევა თავისი  გულმხიარულობით,მოუსვენრობით.არის  მოძრავი და გაწონასწორებული.ადვილად ეგუება ცვლილებებს,ახალ პირობებს.მას ახასიათებს სწრაფი მოძრაობები,სწრაფი და ცოცხალი ლაპარაკი,ყურადღება,დაინტერესებულობა.ის  ადვილად ეცნობა უცხო ადამიანებს,სიტუაციას ადვილად ეწყობა.მისი გრძნობები ცვალებადია-ხან მხიარულია,ხან სევდიანი,ხან იცინის,ხან ტირის.მის სახეზე ადვილად შეეტყობა თუ  რა სულიერ მდგომარეობაში იმყოფება.მისი უარყოფითი მხარე ის არის,რომ საქმის ბოლომდე მიყვანა არ იცის და უცებ სხვა რამეზე გადადის,ასევე თავის დაპირებებს უმეტეს შემთხვევებში,არ ასრულებს.




ფლეგმატიკი

ეს არის ზლაზნია ადამიანი,მაგრამ შრომისუნარიანიც არის.ის გამოირჩევა თავისი სიდინჯით,გაწონასწორებულობით,მოთმინებით.მათ აქვთ გულღია ,მშვიდი ხასიათი.ასეთი ადამიანის განრისხება, დაღონება ან გაცინება ძნელია.ყოველთვის მშვიდად არის, უსიამოვნებების დროსაც კი.მისი უარყოფით თვისება ის არის,რომ ადვილად იბნევა მოულოდნელ სიტუაციაში.ასეთ ადამიანს თუ ძალიან გააბრაზებ,შეიძლება მხეცად გადაიქცეს,ასე რომ ფრთხილად იყავით :))


ქოლერიკი
ეს არის ემოციური,საბრძოლო ,ფიცხი და მგზნებარე ადამიანი.მზადაა გადალახოს ყოველგვარი დაბრკოლება,ოღონდ მიაღწიოს თავის მიზანს...მაგრამ,თუ უცებ დაკარგა თავისი შესაძლებლობების რწმენა,ხდება ძალიან სევდიანი.ქოლერიკის ნებისყოფა ფიცხია.ის გამოირჩევა  გამაღიზიანებლობით,გაუწონასწორებულობით,უკმეხობით და პირდაპირობით. .მისი უარყოფით თვისებაა-გადამეტებული კონფლიკტურობა.


მელანქოლიკი

მელანქოლიკი გადამეტებულად ემოციური და მგრძნობიარეა.ის ასევე პასიური,ეჭვიანი და გულჩათხრობილია.ის ადვილად ემორჩილება შიშსა და სევდას.მას აშინებს ახალი  ვითარებები და ახალი ადამიანები,ის  ღელავს და იბნევა.ძალიან მოფრთხილებული ადამიანია,ყველაფერში ხედავს ცუდს და საშიშს.ასევე სუსტები არიან,მაგრამ რაც საინტერესოა ,ნიჭიერებიც. გადამეტებულიად მგრძნობიარე ადამიანები,ისინი პოეტები ან კომპოზიტორები ხდებიან...

***

ოჰ,ეს მავნე კომპლექსები...

ხშირად ჩვენ საკუთარ თავს მივაწერებთ უამრავ ნაკლს -რეალურს თუ მოჩვენებითს -და ამის გამო თავის თავს ყოველნაირად ვუსაყვედურებთ.
კომპლექსი ჩნდება მაშინ, როდესაც საკუთარ პერსონაზე გადამეტებულად ვაქცევთ ყურადღბას და დარწმუნებულები ვართ,რომ  გარშმომყოფნი აუცილებლად შემჩნევენ  ნებისმიერ ჩვენს დაუდევრობას და ნაკლს.
ფსიქოლოგებმა ამ პრობლემასთან დაკავშირებით უამრავი ეკსპერიმენტი ჩაატარეს.
გამოირკვიეს,რომ გარშემომყოფნი თითქმის ყოველთვის არ ამჩნევენ იმ  ნაკლს,რომელზეც ჩვენ ვწუხდებით და გვგონია რომ ის სხვებს  თვალებს სჭრის...
მაგალითად,ვიღაცას ყოველთვის ეგონა ,რომ დიდი ცხვირი აქვს.მაგრამ,სხვებს როდესაც ჰკითხეს,აღმოჩნდა რომ არც არავის ჰქონდა შემჩნეული ეს მისი "ნაკლი".
 
საინტერესოა,და მემგონი სასაცილოც ის ფაქტი,რომ ძალიან ხშირად ადამიანები ღელავენ ნაკლზე,რომელიც არ არსებობს,ხოლო რეალურს ვერ ამჩნევენ...მაგალითად,გოგო შეიძლება სწუხდეს იმაზე,რომ მას არ აქვს ლამაზი თვალები მაშინ როდესაც ზუსტად თვალებთან ყველაფერი კარგად აქვს და უკეთესი იქნებოდა, რომ გარეგნობაზე კი არ ეფიქრა ამდენი,არამედ  თავის ცოდნის გაღრმავებაზე...

კომპლექსებთან ბრძოლის ერთ-ერთი კარგი  ხერხია - გაიგო ზუსტად რა გაწუხებს და ამაზე გარშემომყოფებს უთხრა.ეს რათქმაუნდა,დამოკიდებულია კიდევ იმაზე თუ როგორები არიან  გარშემომყოფნი.თუ მაგათ ენდობი,შეგიძლია თამამდ უთხრა რაც გაწუხებს,და თვითონვე დაინახავ რომ შიშიც  და  უსიამოვნო გრძნობაც გაქრება ,ადამიანებსაც შენს მიმართ სიმპატიის გრძნობა გაუჩნდებათ. :)


No comments:

Post a Comment